Beslenme alışkanlıkları küçük yaşlardan itibaren oluşmaya başlar. Ancak hayatımızın bazı dönemlerinde alışkanlıklarımız değişir. Bunu en yakın zamanda henüz yeni biten pandemi döneminde yaşadık. Bu dönemde önce spora başladık sonra ekmek yapmaya 🙂 Zaman zaman kaçamaklar yapmış olsak bile beslenmede en önemli şey “DENGE”. Doğru beslenme alışkanlıklarınız diyetinizi dengelemenizi sağlar. Böylece sağlık koşullarınızı iyileştirebilirsiniz.
Beslenme alışkanlığı nedir?
Beslenme, ana rahmine düştüğümüz andan itibaren yaşamın sonuna kadar devam eden temel ihtiyaçlarımızdan biridir. Yediğiniz besinleri ne zaman, neden ve nasıl yediğiniz beslenme alışkanlıklarınızı oluşturur. Beslenme alışkanlıklarınızın temelinde ise besin seçimi vardır.
Her toplumun farklı beslenme alışkanlıkları vardır ve bu alışkanlıklar küçük yaşlarda kazanılmaya başlar. Çünkü çocuklar ne görürlerse onu uygularlar ve ailenin alışkanlıkları çocuğun alışkanlıkları haline dönüşür. Çoğumuz “Tabağında yemek bırakırsan arkandan ağlar.” korkusuyla büyütüldük ve o tabağı doysak bile bitirmeye uğraştık. Diğer taraftan sabah alarmlarımızı, kahvaltıya vakit ayırabileceğimiz saate kurduk. Kahvaltı yapmak gibi doğru beslenme alışkanlıkları kazanırken, doyduğumuz halde yemeğe devam etmek gibi yanlış beslenme alışkanlıkları kazandık.
Beslenme alışkanlıkları değiştirilebilir mi?
Sağlığınızı korumak için yanlış beslenme alışkanlıklarınızı fark edip, doğrusuyla değiştirebilirsiniz. Bunu sağlamak tamamen sizin elinizde! Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmak için büyük değişiklikler yapmanıza gerek yoktur. Ayrıca beslenme alışkanlıklarınızı aynı anda değiştirmek ilk aşamada zor geleceği için adım adım ilerlemelisiniz. Zaman içinde yapacağınız küçük değişikler ile sağlığınızda büyük farklar yaratacaksınız!
Sağlıklı beslenmeye adım adım yaklaşın!
Kendinize öncelikle küçük hedefler koymalısınız. Her şeyi mümkün olduğunca basit tutmaya çalışın. Alışkanlıklarımızı değiştirmek kolay ve kısa sürede olmaz. Ancak bu durum gözünüzü korkutmamalı. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları karmaşık olmak zorunda değil. Önemli olan doğru alışkanlıkları kendinize uygun şekilde hayata geçirebilmenizdir.
Adım adım ve basit şekilde ilerlemek gerektiğinden bahsettik. Ama nereden ve nasıl başlamanız gerektiğini düşünüyorsanız aşağıdaki adımları takip etmek işinizi kolaylaştıracaktır.
Kendi yemeğinizi kendiniz hazırlayın.
Dışarıda yediğiniz yemekler genellikle fazla miktarda yağ kullanılarak yapılır. Fazla yağ alımı ise hem ciddi kilo problemlerine yol açar hem de pek çok hastalığa zemin hazırlar. Bu nedenle ilk olarak dışarıdan yemek yemeyi bırakmalısınız. Tam şu anda “çalışıyorum, zamanım yok, yemek yapmayı bilmiyorum” gibi cümleler duyar gibiyim. Ancak bunlar aşılması zor olmayan bahaneler. Çünkü akşamdan yapıp ertesi gün işe götürebileceğiniz pek çok pratik ve sağlıklı tarif var.
Sağlıksız besinleri mutfağınızdan uzaklaştırın.
Hepimiz evde olan abur cuburları yemeden en fazla bir hafta dayanabiliriz. Her seferinde buzdolabını açıp gofret görmek, mutfak masasının üstünde duran şekerlemelerin yanından geçip gitmek hiç kolay değil! Zaten kendinize bu işkenceyi yapmanıza da gerek yok. Kilo kaybı sağlamak ve sağlıklı yaşam için detoks diyetleri yerine, mutfak detoksu yapmanızı öneririm 🙂
Besin etiketi okumayı öğrenin
Market reyonlarında neredeyse her ürünün üzerinde “şekersiz”, “light”, “yağı azaltılmış”, “şeker ilavesiz” gibi etiketler görebilirsiniz. İlk anda böyle etiketlenmiş bir ürünün diyet olduğunu ve dolayısıyla sağlıklı olduğunu düşünebilirsiniz. İşte en büyük yanılgı burada başlar. Üzerinde böyle etiketleri olan her ürün diyete uygun değildir, hatta doğruyu söylemek gerekirse diyet ürün yoktur. Bir besine “diyet” denildiğinde, istediğimiz kadar yeriz ve kilo yapmaz düşüncesi oluşur. Yanlış kalıpları yıkmak sağlığınız için yapacağınız en güzel hamle olacaktır.
Hisleriniz sizi yönlendirsin
Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaya başladığınızda vücudunuzu dinleyin. Fast food, abur cubur veya paketli ürünleri fazla miktarda tüketirken, sağlıklı besinleri yemeye başladığınızda bedeninizde farklılıklar oluşur. Çünkü artık besinler size şifa olmaya başlamıştır. İlk olarak daha enerjik ve rahat uyanmaya başlarsınız, sonrasında sindirim şikayetleriniz azalmaya başlar. En sonundaysa eskisi gibi sağlıksız besinler tükettiğinizde fazlasıyla rahatsız hissedersiniz.
Vücudunuzu su ile besleyin
Yemek olmadan birkaç gün yaşayabiliriz ancak su içmeden asla. Vücudumuzun yarısından fazlasını su oluşturur. Suyu yeterli içmediğinizde ise hem cilt esnekliğiniz kaybedersiniz hem de farklı hastalıklara yakalanmaya başlarsınız. Her zaman “ÖNCE SU” diyoruz.
Daha yavaş yiyin
Yaşamın hızlı temposu içinde yemek yemeye ayırdığımız vakit gitgide kısaldı. Ancak bu durum sağlığımızı olumsuz yönde etkiliyor. Hızlı yemek yediğinizde beyne doyma sinyali ulaşana kadar daha fazla miktarlarda tüketiyorsunuz. Bu durum direkt olarak kilo kontrolünüzü zorlaştırırken, kilo alımını kolaylaştırıyor. Maalesef tek olumsuz etki de kilo üzerinde değil. Hızlı yemek yemeyi alışkanlık haline getirdiğinizde bir süre sonra sindirim sistemi problemleri yaşamaya başlarsınız. Kabızlık, şişkinlik, yemek borusunda yanma hissi ve çeşitli mide problemleriyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Yavaş yemek için en etkili yöntem lokmalarınızı daha uzun süre çiğnemektir. Bunun yanı sıra yavaş yemek yeme alışkanlığı kazanmak için her lokmadan sonra çatal, kaşığı tabağa bırakarak zaman aralığı yaratabilirsiniz.
Duygusal açlık ve fiziksel açlığı ayırt edin
Duygu durumunuzdaki değişikliklere bağlı olarak yemek yeme düzeniniz ve öğün içeriğiniz değişiyorsa acilen müdahale etmeniz gereken bir durum var demektir. Bir şey yemek istediğinizde ve öğüne başlamadan önce kendinize soru sorun. Vücudunuzda ki belirtiler gerçekten açlık belirtileri mi yoksa sadece duygusal açlık mı yaşıyorsunuz?
Sağlığınızı korumak için sabırlı olun
Beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmeye çalışırken unutmamanız gereken en önemli şey kendiniz için çabaladığınızdır. Kısa ve kolay bir süreç olmayacak. Adım adım ve sabırlı şekilde ilerlediğinizde sağlık koşullarınızı koruyacağınız bir yola girersiniz.
REFERANSLAR
Freeland-Graves, J. H., & Nitzke, S. (2013). Position of the academy of nutrition and dietetics: total diet approach to healthy eating. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 113(2), 307-317.
Değerli bilgiler için çok teşekkür ederiz Berce Hanım
Rica ederim. Yararlı olabildiysem ne mutlu bana
Beslenme alışkanlıklarıyla ilgili başarılı bir yaklaşım olmuş.
Çok teşekkür ediyorum.
Beslenme alışkanlıklarını değiştirmek çok da kolay değil gerçekten biraz uğraşmak gerekiyor. En baştan doğru kazanabilirse yeni nesiller çok daha sağlıklı ve iyi olabilecek sanırım insanlık
Kesinlikle öyle. Çocuk yaşlarda kazanılan alışkanlıkları değiştirmek oldukça zor. Bu nedenle ne kadar doğru alışkanlıklar kazanılırsa o kadar sağlıklı yaşam mümkün.
İyileştirmeler yapmıştım fakat yazınızdan sonra değişikliklerde yapacağım saygılar.
Süperyaptığımız her olumlu değişiklik sağlığa faydali
Merhaba Berce Hanım Çok güzel bir yazı kesinlikle insanlar pandemide önce spor sonra ekmek yaptı bu bile hala beslenmede farkında olmadığımızı gösteriyor çünkü böyle kısıtlamalar ile bu farkındalıklar gelişmeye başlayacaktır. Yazınızda psikolojik açlığa katılıyorum öncelikle buna bakmalı bilinç olarak bunu zorunlu değil gerçekten bedenimizin ihtiyaçı var mı diye sorarsak düzene gireceğimizi umarım. Bilgi Çok kıymetli teşekkürler bizle paylaştığınız için