Çocuk istismarı; çocukların ihmal edilmesi, duygusal istismarı, fiziksel istismarı ve cinsel istismarı ile ilgilidir. Bu bağlamda, çocuklar için hayal gücünü harekete geçirmenin önemli bir aracı olan ve çocuk istismarının normalleşmesini kolaylaştıran masalların rolünün araştırılması gerektiğine inanıyorum.

Son birkaç on yıldır masalları, özellikle çocuk istismarı ve ihmali gibi temel tonlarından dolayı yoğun eleştirilere maruz kaldı. Özellikle Grimm Kardeşler’ in mutlu son adına çocuk istismarını normalleştiren ve görmezden gelinen bazı masallarına kısaca bakalım:

Külkedisi :

Bir çocuğun üvey annesi ve üvey kız kardeşleri tarafından duygusal istismarı…

Rapunzel:

Bir kız çocuğunun ebeveynleri tarafından kurban edilmesi; bir cadı tarafından hapsedilip zihinsel istismarına ne demeli!

Güzel ve Çirkin:

Bir kız çocuğunun dünyayı kurtarmak için kurban edilmesi…

Pamuk Prenses:

Cinayete teşebbüse dönüşen fiziksel taciz…

Hansel ve Gretel:
Ebeveynler tarafından çocuk ihmali ve terk edilmesi, fiziksel istismar ve cadı tarafından cinayete teşebbüs…

İronik bir şekilde, sonlar aynı zamanda çocuğun yetişkin dünyasının yerleşik kavramlarıyla uyumunu da temsil ediyor. Hansel ve Gretel, hazinelerle birlikte ebeveynlerine dönerler; onları ihmal eden ve terk eden bir ebeveyn ve herkes mutlu!

Çocuklara hikâye anlatmanın evrensel kabulü göz önüne alındığında, onlara hem toplumun iyi üyeleri olmalarını hem de şiddetli ve belirsiz bir dünyada hayatta kalmalarını sağlayacak değerleri aşılamak için masalları kullanabiliriz.

Ve son olarak, çocuklarımıza hikayeleri değiştirme ve yeniden çerçevelendirme “hakkı” vermeliyiz. Kutsal sayılan hiçbir şeyin kıtlığının olmadığı bir toplumda yaşıyoruz. Değişimin olmasını istiyorsak, o zaman derinlemesine gömülü sosyal anlatıları yeniden çerçevelendirmemiz gerekecek. Masumiyetleri ve coşkunluklarıyla çocuklar, bir hikâyeyi anlatırken muazzam bir yeniden çerçeveleme potansiyeline sahiptir. Bu anlamda çocukların gerçeği ne kadar dikkate değer bir şekilde yorumladıklarına her zaman hayran kalmışımdır.

Sonuç olarak; Grimm Kardeşler masallarının hepsinde ortak bir tema vardır, o da Çocuk İstismarı temasıdır. Toplumların tarihsel ve sosyal bağlamını betimlemedeki yenilikleri hem etkileyici hem de ödüllendirici. Modern nesil çocuk kitabı yazarlarının, eski meslektaşlarından esinlenip bir anlamda da kabul edip, yararlanarak aynı temayı başka bir açıdan ele almalarının yolunu açtılar. Eleştirmenler Grimm Kardeşler masallarının şiddet içerikli olduklarını ne kadar reddederlerse reddetsinler, gerçekçi olmayan fantastik unsurlarla mücadele etmeyi seçtikleri için birçok başka masal toz olup giderken, bu masallar günümüze kadar ulaşmaya devam etti.

Ne de olsa imparatorun kıyafeti olmadığını farkedip cüretkâr bir şekilde “Kral çıplak” diye seslenen de bir çocuktu!