Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester
  • Facebook
  • Twitter
  • Google+
  • 24 Kasım 2019
  • 7
  • 4253
  • 1 Yıldız2 Yıldız3 Yıldız4 Yıldız5 Yıldız
    2 Kişi oy verdi
    Ortalama puan: 3,00.
    Bu yazıya oy vermek ister misiniz?
    Loading...
  • +
  • -

Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester

Herkese merhaba, son dönemde bir Televizyon reklamı ile dikkatimizi çekmeyi başaran aynı zamanda 16. İstanbul Bienalinin de teması olan “Yedinci Kıta” ismini bu aralar çok sık duyuyoruz.

Peki, nedir bu “Yedinci Kıta”?

Yedinci kıta, Pasifik Okyanusu’nun ortasında 3,4 milyon kilometrekare genişliğinde, 7 milyon ton ağırlığa ulaşmış dev bir plastik atık yığınıdır. Kısacası; milyarlarca insanın plastik atıklarından oluşan dev bir kıtadır. Tüm insanlığın eseri olan bu utanç abidesi bilinçsizce kullanılan plastik atıklar, çöpler, balık ağları vb maddeler sayesinde her geçen gün daha da büyümeye devam ediyor.

Hal böyleyken Türkiye’de ve Dünya’da plastik kullanımının azaltılması, petrol ve petrol ürünlerine olan bağımlılığın minimize edilmesi için pek çok kurum, vakıf ve sivil toplum kuruluşu geliştirdikleri kampanya ve Projeler ile bu durumla mücadele etmektedir.

Yeniden değerlendirilme imkânı olan atıkların çeşitli fiziksel veya kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dâhil edilmesine geri dönüşüm adı verilir.

Son zamanlarda Ar-Ge çalışmalarına da ağırlık veren firmalar, plastik başta olmak üzere; demir, çelik, kâğıt, kauçuk, cam gibi maddelerin geri dönüştürülerek tekrar kullanılması konusunda çalışmalar yapmaktadır.

Size bu yazımda Türkiye’nin en önemli Tekstil Firmalarından birinde çalışan arkadaşım Nil MECİT’in Atık Pet şişelerden elde edilen geri dönüştürülmüş Polyester ve bu polyesterden elde edilen tekstil ürünleri hakkındaki çalışmasını paylaşacağım. Bu değerli çalışmayı benimle paylaştığı için kendisine bir kez daha teşekkür ediyorum.

Geri dönüştürülmüş Polyester nedir, nasıl elde edilir?

Geri Dönüştürülmüş Polyester
Geri Dönüştürülmüş Polyester

Geri dönüştürülmüş polyester, geri dönüştürülmüş kaynaklardan üretilen polyesterdir: PET şişeler, endüstriyel polyester atıkları ve hatta giysiler.

Geri dönüştürülmüş polyester kullanarak aynı teknik özelliklere sahip, çevreye daha az zararlı kumaşlar elde edebiliriz. Geri dönüştürülmüş Polyesteri geri kazanmak için ihtiyacımız olan enerji normal polyester üretmek için ihtiyacımız olan enerjiden daha azdır. Polyester kullanmak petrole olan bağımlılığımızı azaltır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR !  VII. ULUSLARARASI DENİZLİ CAM BİENALİ / 4 – 7 Mayıs 2023

Geri dönüştürülmüş polyester ile saf polyester arasında bir fark yoktur. Performans ve dayanıklılık, geri dönüştürülmüş polyesterin yüksek mukavemetli ve fonksiyonel çok yönlülüğü geleneksel polyesterle aynıdır, ancak daha düşük çevresel etkiye sahiptir.

Geri dönüştürülmüş polyester oluşturmak için yeni petrol gerektirmez, yeni petrol çıkarımı talebini azaltır ve toplam karbon ayak izimizi azaltır.  Geri dönüşümlü polyester üretmek iklim için daha iyidir ve polyesterden %75 daha az CO₂ emisyonu yaratır.

Polyester nedir?

Polyester, etilen glikol ve dimetil tereftalat gibi petrokimyasal ürünlerden polimerizasyon adı verilen bir işlemle sentezlenen suni bir elyaftır. Kumaş çevre dostu değildir. Kumaşın üretimi büyük miktarlarda su, kimyasallar ve fosil yakıtların kullanılmasını içerir. Hammaddeler ve yan ürünler zehirlidir, suyu ve havayı kirletir.

Polyesterin aksine, geri dönüştürülmüş polyester hammadde olarak PET kullanır. Bu saydam plastik su şişelerinde kullanılan aynı malzemedir. Üretim sürecinde yer alan adımlar aşağıdaki gibidir.

Bir yıl önce, kar amacı gütmeyen kuruluş Textile Exchange, 50’den fazla tekstil, hazır giyim ve perakende şirketine (Adidas, H&M, Gap ve Ikea gibi devler de dâhil olmak üzere) geri dönüşümlü polyester kullanımlarını 2020 yılına kadar yüzde 25 oranında artırmaları için zorladı. Geçen ay düzenlenen toplantıda sadece son başvuru tarihinden iki yıl önce hedeflerine ulaştıklarını, geri dönüşümlü polyester kullanımlarını %36 artırarak gerçekten hedeflerini aştıklarını açıkladılar. Ayrıca, on iki şirket daha bu yıl mücadeleye katılma sözü verdi. Örgüt, 2030 yılına kadar geri dönüştürülecek polyesterin, tüm polyesterlerin yüzde 20’si olarak öngörüyor.

Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester
Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester

Toplanan PET şişeler sterilize edilir, kurutulur ve küçük talaşlar halinde ezilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR !  Salgın hastalık döneminde Yetişkinlerin Psikolojik sağlığını korumak

Çipler ısıtılır ve iplik dizileri oluşturmak için bir memecikten geçirilir.

Makaralara sarılır.

Lif daha sonra kabarık bir yünlü doku oluşturmak için bir kıvırma makinesinden geçirilir.

Bu iplik daha sonra balyalanır, boyanır ve polyester kumaş örülür.

Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester
Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester

PET’i geri dönüştürülmüş polyestere dönüştürmek için bu işlem normal polyesterden çok daha az enerji gerektirir. Aslında % 33 – 53 daha az enerji harcar. Daha fazla geri dönüştürülmüş polyester kullanılması, kumaş ihtiyacımız için hammadde olarak petrole olan bağımlılığımızı azaltır.

Bu işlem için PET şişelerin yönlendirilmesi çöp depolama alanını azaltır ve böylece toprak kirliliği, hava ve su kirliliği azalır.

Diğer bir yararı, geri dönüştürülmüş polyesterden üretilen giysilerin, kalite kaybına uğramadan tekrar tekrar tekrar geri kazanılabilmesi ve israfı en aza indirmemize olanak vermesidir. Bu, giysi üretiminin potansiyel olarak kapalı bir döngü sistemi olabileceği, polyesterin sonsuza kadar tekrar kullanılabileceği ve geri dönüştürülebileceği anlamına gelir.

Geri dönüşümlü polyesterin artıları nelerdir?

1. Plastiklerin depolama sahasına toplanması ve okyanusa gitmesini önleme;

STK Ocean Conservancy’e göre, şu anda deniz ortamlarında dolaşan yaklaşık 150 milyon metrik tonun üstüne 8 milyon mt plastik okyanusa giriyor. Bu hızı korursak, 2050 yılında okyanusta balıktan daha fazla plastik olacak. İngiltere’de, Atık ve Kaynaklar Eylem Programı (WRAP) tarafından hazırlanan bir raporda, her yıl yaklaşık 140 milyon lira değerinde kıyafetin çöpe atıldığı tahmin ediliyor.

2. Geri dönüştürülmüş polyesterin üretiminin normal polyestere üretimine göre daha az enerji kullanması.

Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester
Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester

Geri dönüşümlü polyesterin eksileri nelerdir?

1. Geri dönüştürülmüş polyesterin sınırları vardır;

Birçok giysi yalnızca polyesterden değil, polyester ve diğer malzemelerin bir karışımından yapılır. Bu durumda, bunları geri dönüştürmek imkansız olmasa da daha zordur, örneğin; polyester ve pamuklu karışımlar. Kumaşlara uygulanan bazı laminasyonlar onları geri dönüşümsüz kılabilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR !  Zamanın Ruhu

Çoğu insan plastiklerin sonsuz bir şekilde geri dönüştürülebileceğine inanıyor, ancak plastik her ısıtıldığında dejenere oluyor, bu nedenle polimerin müteakip tekrarlaması bozulur ve bu durumda plastik daha düşük kaliteli ürünler yapmak için kullanılmalıdır yada normal polyesterle karıştırılmalıdır.

Sonuçta, rPET,  polyesterden %59 daha az enerji tüketse de, Stockholm Çevre Enstitüsü tarafından hazırlanan 2010 tarihli bir rapora göre, yine de hem organik hem de normal pamuk, kenevir ve yünden daha fazla enerji gerektiriyor.

2. PET’in geri dönüşüm süreci de çevreyi etkiler;

Mekanik geri dönüşümün ürettiği polyester yongalar renk olarak değişebilir: bazıları gevrek beyaza dönüşür, diğerleri ise kremsi sarı renktedir, bu da renk tutarlılığının elde edilmesini zorlaştırır. Boya alımının tutarsızlığı, partiden partiye iyi renk tutarlılığı elde etmeyi zorlaştırır ve bu da yüksek su, enerji ve kimyasal kullanım gerektiren yüksek düzeyde yeniden boyamaya yol açabilir”.

3. Geri dönüştürülmüş polyester mikroplastikleri serbest bırakır;

2011 yılında Environmental Science Technology dergisinde yayınlanan bir yazı, mikro fiberlerin dünyadaki kıyı şeridindeki insan yapımı enkazın yüzde 85’ini oluşturduğunu buldu. Giysilerin polyester veya geri dönüştürülmüş polyesterden olması önemli değildir, her ikisi de mikroplastik kirliliğe katkıda bulunur.

Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester
Yedinci Kıta ve Geri Dönüştürülmüş Polyester

Yazımızın sonuna geldiğimizde size “TURMEPA” (Deniz Temiz Derneği) isimli dernekten bahsetmek istiyorum;

“TURMEPA, ülkemiz kıyı ve denizlerinin korunmasını ulusal bir öncelik haline getirmek ve gelecek nesillere temiz denizlerin kucakladığı yaşanabilir bir Türkiye bırakmak amacıyla, 8 Nisan 1994 tarihinde Rahmi M. Koç’un kurucu başkanlığında, Deniz Ticaret Odası ve bir avuç deniz sevdalısıyla birlikte başlatılmış bir sivil toplum hareketidir.”

TURMEPA derneği, Türkiye’nin ileri gelen büyük Tekstil firmaları ile yapmış olduğu Çevre projeleri ile de adından söz ettirmektedir. “TURMEPA” etiketi bulanan geri dönüştürülmüş ürünlerden satın alarak hem tek kullanılmış plastiği engellemiş hem de TURMEPA’nın çevre projelerine katkı sağlamış olunmaktadır.

Altı kıtanın sorumsuzluğu yüzünden meydana gelen yedinci kıta ile mücadele etmek hepimizin sorumluluğudur. Gelecek nesillere daha temiz bir çevre için hepimiz üzerimize düşen görevleri yerine getirmeliyiz.

Başka bir hikâyede buluşmak dileğiyle, sevgiyle kalın…

YAZAR HAKKINDA

TAHSİN DUMAN TAHSİN DUMAN 1980 İstanbul – Üsküdar doğumluyum. İki çocuk babasıyım. İzmir – Seferihisar’da yaşıyorum. İşim sebebiyle sık seyahat ediyorum. Seyahatlerimden geride kalan zamanlarda yeni insanlarla tanışmak, farklı mekânlar keşfetmek, bilinmeyen hikâyeleri gün yüzüne çıkarmak ve bölgesel lezzetleri deneyimlemek en büyük hobilerimdir. Blogumdaki yazıları keyifle okuyacağınızı düşünüyorum.
Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

7 yorum

  1. MAALESEF GERİ DÖNÜŞÜMDE SINIFTA KALMIŞ BİR ÜLKEYİZ
    ÖNCELİKLE BİLİNÇ OLUŞMALI
    BU KONUDA EĞİTİM ŞART
    TAVSİYELER İÇİN EDİTÖRE TEŞEKKÜR EDERİZ

  2. Tahsin bey çok güzel bir konuya değinmişsiniz ama bunu gelip belki de binlerce kişi okuyacak sonra ne olacak bir dk sonra hiç okumamış gibi yaşamaya devam edecekler.Kendi kendimizin sonunu çok güzel hazırlıyoruz. Dünya enerjilerini o kadar kötü kullanıyoruz ki dünyamıza en büyük zararı yine biz veriyoruz. Umarım yedinci kıta ve geri dönüşüm yazınız okuyan insanlar az da olsa daha bilinçli ve duyarlı davranırlar yazınız için teşekkür ederim.

    • Merhaba, dediğiniz çok doğru bu konu sanki başka bir insanlığın sorunuymuş gibi hareket ediyoruz. Yazının birazcık da olsa farkındalık yaratmasını umut ediyorum. Desteğiniz ve yorumunuz için teşekkür ederim.

  3. Ekosisteme belki de en büyük zararı veren madde plastik ve biz inatla, ısrarla bu kirleticiden vazgeçmiyoruz. Birilerinin kar hırsı dünyayı çürütürken, bireysel olarak yapabileceklerimiz muhtemelen yetersiz kalacak. Bu nedenle topyekün hareket etme bilincine ulaşmak şart (hem de bir an önce)
    Geri dönüşümlü polyester fikri yetersiz ama mevcut koşullarda uygulanabilecek olanın en iyisi gibi görünüyor. En azından plastik atıklar azalacaktır bu şekilde. Umarım bu durum sadece tekstil alanıyla sınırlı kalmaz ve diğer alanlar için de çözüm üretilir.
    Farkındalığa katkı sunan değerli paylaşımınız için teşekkürler.

    • Deniz hanım merhaba, sözlerinize katılmamak mümkün değil. 7. Kıtanın büyüklüğünün Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık 5 katı olduğunu ve her gün daha da büyüdüğünü düşünürsek alınacak önlemlerin de bir o kadar acil ve ciddi olması gerekiyor. Yorumunuz için teşekkür ederim…

  4. Bu yedinci kıta benimde canımı sıkıyor bu konuda hala Dünyaca farkında degiliz ve okyanusu kirletenlerde de hep gelişmiş ülkeler nedense oysa ki gelişmek böyle olmaz son yıllarda Türkiye de de plastik poşetin para ile olması iyi ama tamamen kalkmasına engel olamadı ciddi anlamda geri dönüş artırılmalı sokağa plastik atanlara yüklü cezalar olmalı Dünyada nasıl ki Covid19 için ceza uygulanıyor en az bu da o kadar ciddi bir mesele bilgilendirme için çok teşekkürler

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM